Daan Weddepohl van Peerby: ‘Hoe bereken je eerlijk?’

Duizenden mensen, in steeds meer landen, vragen op de site en via de app van Peerby boormachines, beamers en andere duurzame gebruiksgoederen te leen of te huur. En ja: buurtgenoten delen massaal. Daan Weddepohl (35) is oprichter van Peerby, één van de ‘start-ups’ die de nieuwe wereld kleur geven. Met Peerby leert de nog niet zo lang geleden berooide acteur gaandeweg hoe delen werkt en vergemakkelijkt dat.

Van delen weet je alles. Hoe heb je dat geleerd?

‘Als mijn broer en ik vroeger taart kregen, zei mijn vader: een van jullie snijdt de taart in twee stukken, de ander mag als eerste kiezen. Mijn broer en ik sneden de taart altijd zo precies mogelijk doormidden. Dat werkte altijd.’

Is delen zo eenvoudig?

‘Als alle partijen er maar iets beter van worden. Het gaat erom de balans te vinden. Zo ben ik op dit moment aan het nadenken over het feit dat ik meer aandelen bezit dan mijn medewerkers. Daar zijn allerlei redenen voor: ik ben oprichter en heb geïnvesteerd, maar maakt het dat eerlijk? Ik verdien hetzelfde of minder dan een aantal medewerkers, omdat ik het bedrijf al bezit. Hoe bereken je ‘eerlijk’? Mijn tijd wordt schaarser, dus leert de markteconomie dat mijn waarde groter wordt. Maar een directeur die vijftig keer zoveel verdient als zijn medewerkers … Nee! Het gaat ook om zingeving en maatschappelijke waarde.’

Hoe kwam je op het idee voor Peerby?

‘In 2009 had ik geen vriendin, geen baan, en mijn huis brandde af. Ik kon mijn eigenwaarde louter nog aan mezelf ontlenen. Dat leerde me empathie voor mezelf te voelen, kwetsbaarheden in mezelf toe te laten. Daarvoor had ik mezelf altijd afgescheiden gevoeld. Toen werd ik mens onder de mensen en kon ik meevoelen met anderen. Het is belangrijk om empathie te hebben met onszelf, met de ander en met de planeet.’

En toen kwam Peerby in je hoofd.

‘Met Peerby brengen we mensen met elkaar in verbinding en maken we spullen toegankelijker. Als we spullen met elkaar delen, verspillen we minder. Dan hebben we allemaal meer dan genoeg, met minder. Delen gaat veel makkelijker doordat mensen veel meer met elkaar in verbinding staan. De crisis maakt ook duidelijk dat individualisering niet werkt. Collectieven staan nu centraal en de wereld wordt persoonlijker. We doen meer samen en meer lokaal. En dat gaat heel snel. Want groei in een netwerk is exponentieel. Zoals Airbnb, zoals Uber en zoals Peerby. Airbnb heeft in vier jaar meer kamers in de aanbieding dan Hilton in honderd jaar had.’

Hoe verhouden deze start-ups zich volgens jou tegenover de gevestigde concerns?

‘De markt is een belangrijke kracht, maar er moet ook een tegenkracht zijn die opkomt voor het collectieve belang, voor de maatschappelijke waarde en de lange termijn. Het is een ecosysteem waar de overheid haar handen niet van af kan trekken. Zonder balans tussen consument, producent en planeet ontstaan er schadelijke uitwassen. Maak de werkelijke prijs van producten zichtbaar. Belast producten die schadelijk zijn en steun producten die extra waarde opleveren. Een eerlijke samenleving gaat ook over eerlijk afnemen. Niet-duurzame productie is nu nog goedkoper omdat we de maatschappelijke kosten niet meerekenen. Wie betaalt dat? En andersom: delen verhoogt de duurzaamheid, bespaart afval en heeft sociale waarde. Peerby voegde volgens onderzoeksbureau Trueprice afgelopen jaar miljoenen euro’s maatschappelijke waarde toe. Hoe waardeert de overheid zo’n “return to society”?’ 

Door Peerby worden minder boormachines verkocht. Dat betekent minder banen. Is dat jullie bedoeling?

‘Laten we fabrikanten stimuleren om betere boormachines te maken. Een van goede kwaliteit per straat is toch genoeg?’

Is eerlijk delen niet gewoon big business? Investeerders stoppen miljoenen in Peerby. Dat doen ze toch voor het geld?

‘Peerby opzetten is duur. Je moet eerst flink groeien voor je kunt verdienen. De meeste investeerders kijken niet naar sociaal kapitaal, maar nog vooral naar financiële waarde. We moeten winst gaan maken voor de continuïteit. Het is niet zwart-wit: ‘geld verdienen is slecht en duurzaam is goed’.’

Je wilt de wereld veranderen, staat op je LinkedIn.

‘Met Peerby willen we grote impact op het welzijn hebben. Peerby laat zien dat mensen graag delen. Dat dat werkt.’

Meer Eerlijk Delen

Gepubliceerd in FNV Magazine

DAAN WEDDEPOHL (1980)

was acteur, ICT-consultant, blogger/columnist bij het Financieele Dagblad en is nu voornamelijk entrepreneur. Hij is verbonden aan het SIDN Fonds, Rockstart Accelerator en The Founder Institute. Hij is overladen met prijzen. Een greep: Entrepreneur of the Year, Postcode Loterij Green Challenge en Sustainable 100 van Trouw.